DİJİTAL TEMASLAR, ÇOKLU ALGILAR: PRİZMA EXPANDED SERGİSİ ÜZERİNDEN GENİȘLETİLMİȘ SİNEMANIN DÖNÜȘÜMÜ / DIGITAL ENCOUNTERS, MULTIPLE PERCEPTIONS: THE TRANSFORMATION OF EXPANDED CINEMA THROUGH THE PRİZMA EXPANDED EXHIBITION
Neslihan Kültür
Özet
Bu çalışma, dijital çağda sinemanın dönüşen doğasını, “Prizma Expanded: Algının Poetikası” sergisi üzerinden genişletilmiş sinema perspektifiyle ele almaktadır. Artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR) ve mekâna özgü yerleştirme gibi teknolojilerin kullanıldığı bu sergide, Reha Erdem & Florent Herry, Zeynep Dadak & Çiçek Kahraman ile Deniz Tortum & Alican Çamcı’nın işleri incelenmektedir. Kuramsal çerçevede Gene Youngblood’un “expanded cinema” yaklaşımı, Laura U. Marks’ın duyumsal görsellik kuramı ve Merleau-Ponty’nin fenomenolojisi gibi kavramlar temel alınarak, sinemanın yalnızca bir anlatı aracı değil, çokduyulu ve bedensel bir deneyim alanı olduğu savunulmaktadır. Sergideki işler, izleyiciyi pasif bir gözlemci konumundan çıkarıp, mekânla etkileşen, sese maruz kalan ve anlatının fiziksel bir bileşeni hâline gelen bir özneye dönüştürmektedir. Bu bağlamda çalışma, genişletilmiş sinemanın estetik, politik ve mekânsal boyutlarını ortaya koyarak, sinema ontolojisinin dijital çağdaki yeniden yazımına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Genişletilmiş sinema, algı, mekân, bedensellik, deneyim, dijital estetik
Abstract
This study explores the evolving nature of cinema in the digital age through the lens of Prizma Expanded: Poetics of Perception, an exhibition that exemplifies the aesthetics of expanded cinema. The works of Reha Erdem & Florent Herry, Zeynep Dadak & Çiçek Kahraman, and Deniz Tortum & Alican Çamcı are examined within this context. Drawing on Gene Youngblood’s concept of expanded cinema, Laura U. Marks’ theory of haptic visuality, and Merleau-Ponty’s phenomenology, the study argues that cinema today functions not merely as a narrative device but as a multi-sensory and corporeal experience. The exhibition shifts the viewer from a passive observer to an embodied subject who interacts with space, sound, and temporality. Ultimately, this paper highlights the aesthetic, political, and spatial dimensions of expanded cinema, contributing to the reconfiguration of cinematic ontology in the context of contemporary digital media.
Keywords: Expanded cinema, perception, space, embodiment, experience, digital aesthetics